فناوری مواد غذایی
نرگس بابایی؛ محمد گلی
چکیده
مصرف زیاد سوهان بهدلیل کالری بالا منجر به بروز مشکلاتی نظیر چاقی و دیابت میشود. سلیاک یک اختلال خودایمنی بوده که بیمار در معرض عدم تحمل دائمی به گلوتن است و تنها درمان مؤثر، استفاده از رژیم غذایی بدون گلوتن است. هدف از انجام این تحقیق، تولید سوهان رژیمی کمکالری (جایگزینی شکر با استویا- ایزومالت) فاقد گلوتن (جایگزینی کامل آرد گندم ...
بیشتر
مصرف زیاد سوهان بهدلیل کالری بالا منجر به بروز مشکلاتی نظیر چاقی و دیابت میشود. سلیاک یک اختلال خودایمنی بوده که بیمار در معرض عدم تحمل دائمی به گلوتن است و تنها درمان مؤثر، استفاده از رژیم غذایی بدون گلوتن است. هدف از انجام این تحقیق، تولید سوهان رژیمی کمکالری (جایگزینی شکر با استویا- ایزومالت) فاقد گلوتن (جایگزینی کامل آرد گندم با آرد برنج و ذرت) بود. تأثیر جایگزینی شکر با استویا-ایزومالت (صفر، 25، 50، 75، 100%)، نسبت آرد برنج به ذرت (صفر، 25/0، 50/0، 75/0، 1) و دمای پخت (160، 165، 170، 175، 180درجه سانتیگراد) بر دانسیته، سختی بافت و تغییرات رنگ نمونههای سوهان رژیمی مورد ارزیابی قرار گرفت. مدلسازی و بهینهسازی به روش آماری سطح پاسخ و طرح مرکب مرکزی و 6 نقطه مرکزی و دو تکرار در سایر نقاط با استفاده از نرمافزار دیزاین اکسپرت صورت گرفت. نتایج نشان داد افزایش درصد جایگزینی شکر با استویا- ایزومالت موجب کاهش دانسیته گردید. دانسیته تحت تاثیر فاکتور نسبت آرد برنج به آرد ذرت و دمای پخت قرار نگرفت. در نسبتهای پایین و بالای آرد برنج به ذرت فرمولاسیون، با افزایش جایگزینی شکر با استویا- ایزومالت و یا افزایش دمای پخت، سختی بهترتیب افزایش و کاهش یافت. درصد جایگزینی استویا با شکر و نسبت آرد برنج به ذرت اثر معنیداری بر تغییرات رنگ نداشت، و با افزایش دمای پخت تغییرات رنگ افزایش یافت. د در مجموع با توجه به نوع آرد مصرفی غالب در فرمولاسیون دو فرمول بهینه نهایی شامل سوهان کم کالری با فرمول شماره یک شامل: 24 درصد جایگزینی شکر با استویا-ایزومالت، 99/0 نسبت آرد برنج به ذرت و دمای 166 درجه سانتیگراد (با میزان دانسیته 37/1 گرم بر سانتیمتر مکعب، سختی 85/1 نیوتن و تغییرات رنگ نسبت به شاهد 66/3) و فرمول شماره دو شامل: 24 درصد جایگزینی شکر با استویا- ایزومالت، 02/0 نسبت آرد برنج به ذرت و دمای 180 درجه سانتیگراد (با میزان دانسیته 23/1 گرم بر سانتیمتر مکعب، سختی 07/2 نیوتن و تغییرات رنگ نسبت به شاهد 16/10) بهعنوان بهترین تیمارها معرفی گردید.
فناوری مواد غذایی
مرتضی حیدریان؛ محمد گلی
چکیده
طی سالهای اخیر تقاضا برای محصولات غذایی رژیمی و درعینحال با ارزش غذایی بالا افزایش چشمگیری داشته است. شیرینی مسقطی یکی از شیرینیهای سنتی ایران است که بهدلیل میزان ساکارز و کالری بالا، مصرف آن برای افراد مبتلا به چاقی و دیابت محدودیت دارد. در این تحقیق به بررسی اثر جایگزینی شکر با سوکرالوز-ایزومالت، جایگزینی نشاسته گندم با نشاسته ...
بیشتر
طی سالهای اخیر تقاضا برای محصولات غذایی رژیمی و درعینحال با ارزش غذایی بالا افزایش چشمگیری داشته است. شیرینی مسقطی یکی از شیرینیهای سنتی ایران است که بهدلیل میزان ساکارز و کالری بالا، مصرف آن برای افراد مبتلا به چاقی و دیابت محدودیت دارد. در این تحقیق به بررسی اثر جایگزینی شکر با سوکرالوز-ایزومالت، جایگزینی نشاسته گندم با نشاسته سیبزمینی و غلظت قارچ گانودرما لوسیدیوم بهعنوان یک ترکیب عملگر بر روی خصوصیات فیزیکوشیمیایی و بافتی شیرینی مسقطی پرداخته شده است. بهمنظور بهینهیابی شرایط تولید مسقطی رژیمی غنیسازیشده از روش سطح پاسخ در دو سطح اطمینان 95 و 99 درصد و طرح مرکب مرکزی در 5 سطح جایگزینی شکر با سوکرالوز-ایزومالت (صفر، 25، 50، 75 و 100%)، جایگزینی نشاسته گندم با نشاسته سیبزمینی (صفر، 25، 50، 75 و 100%) و قارچ گانودرما لوسیدیوم (صفر، 25/0، 50/0، 75/0 و 1%) استفاده شد. نتایج حاصل از ویژگیهای کیفی محصول منتخب (رطوبت، پروتئین، قند کل، ویتامین D، دانسیته، ویژگیهای بافتی) و خصوصیات حسی آن در طول دوره نگهداری (45 روز) ارزیابی و با نمونه شاهد در سطح اطمینان 95 درصد مقایسه گردید. نتایج نشان داد، افزایش درصد جایگزینی نشاسته گندم با نشاسته سیبزمینی موجب افزایش دانسیته و سفتی بافت گردید. افزایش دانسیته، سفتی و چسبندگی نیز در مقادیر بالاتر جایگزینی شکر با سوکرالوز-ایزومالت مشاهده شد. ارتجاعیت در مقادیر بالاتر جایگزینی شکر با سوکرالوز-ایزومالت و نشاسته گندم با نشاسته سیبزمینی و همچنین غلظتهای بالاتر گانودرما لوسیدیوم کاهش یافت. شرایط بهینه تولید مسقطی رژیمی غنیشده، شامل 62% جایگزینی شکر با سوکرالوز-ایزومالت، 40% جایگزینی نشاسته گندم با نشاسته سیبزمینی و %46/0 گانودرما لوسیدیوم و 52% جایگزینی شکر با سوکرالوز-ایزومالت، 36% جایگزینی نشاسته گندم با نشاسته سیبزمینی و %53/0 گانودرما لوسیدیوم معرفی گردید. مقایسه بین نمونههای بهینه و شاهد نشان داد که میزان پروتئین و ویتامین D نمونههای رژیمی تولیدی بالاتر از نمونه شاهد بود و محتوی قند کل آنها نسبت به نمونه شاهد کاهش محسوسی داشت (05/0P<). همچنین، نمونههای بهینه ازنظر ویژگیهای حسی اختلاف معنیداری با نمونه شاهد نداشت (05/0P>).
فناوری مواد غذایی
دلارام حامی؛ محمد گلی
چکیده
کینوا بهعنوان یک ترکیب عملگرا، از نظر محتوی پروتئین، اسیدهای آمینه ضروری مانند لیزین و متیونین، اسیدهای چرب ضروری و اسیدهای چرب غیراشباع، مواد معدنی مانند آهن، کلسیم، روی، مس، فیبر رژیمی و ویتامینها و مواد آنتیاکسیدانی از اهمیت ویژهای برخوردار میباشد. در پژوهش حاضر از آرد کینوا با سطح جایگزینی با شیر خشک بدون چربی (صفر تا ...
بیشتر
کینوا بهعنوان یک ترکیب عملگرا، از نظر محتوی پروتئین، اسیدهای آمینه ضروری مانند لیزین و متیونین، اسیدهای چرب ضروری و اسیدهای چرب غیراشباع، مواد معدنی مانند آهن، کلسیم، روی، مس، فیبر رژیمی و ویتامینها و مواد آنتیاکسیدانی از اهمیت ویژهای برخوردار میباشد. در پژوهش حاضر از آرد کینوا با سطح جایگزینی با شیر خشک بدون چربی (صفر تا صد درصد)، روغن هیدروژنه گیاهی (5/4 تا 5/8 درصد) و صمغ پانیسول (25/0 تا 65/0 درصد) جهت دستیابی به فرمول بهینه تولید بستنی وانیلی استفاده گردید. بهینهسازی فرمولاسیون براساس پارامترهای تغییرات حجم، سرعت ذوب و خواص بافتی (سفتی و چسبندگی) توسط روش سطح پاسخ در قالب طرح مرکب مرکزی با 6 نقطه مرکزی و دو تکرار (2=α) در سایر نقاط صورت گرفت. نتایج نشان داد که برای روند تغییرات تغییرات حجم، مدل خطی پیشنهاد شد و اثر مستقل جایگزینی آرد کینوا، اثر متقابل جایگزینی آرد کینوا و سطوح مختلف صمغ پانیسول، اثر مجذور جایگزینی آرد کینوا، اثر مجذور سطوح مختلف روغن هیدروژنه گیاهی و اثر مجذور سطوح مختلف صمغ بر فاکتور تغییرات حجم معنیدار بود(05/0>P). جایگزینی آرد کینوا در فرمولاسیون بستنی، تأثیر قابلتوجهی بر میزان تغییرات حجم، سرعت ذوب و سفتی بافت داشت. فرمول بهینه پیشنهادی برای سطوح جایگزینی آرد کینوا با شیر خشک بدون چربی بهترتیب 25 و 53 درصد، روغن هیدروژنه گیاهی 5/8 و 2/8 درصد و صمغ پانیسول 39/0 و 48/0 درصد بود.
محمدجواد گلیه؛ محمد گلی
چکیده
امروزه با تغییر فرهنگ زندگی، بروز سوءتغذیه در گروههای مختلف سنی، و بروز بیماریهایی نظیر دیابت، فشارخون و چاقی، تولید فرمولاسیونهای غذایی کمکالری امری ضروری بهنظر میرسد. از طرف دیگر، با افزایش تقاضا برای مصرف محصولات با ارزش غذایی و کیفیت بالا، استفاده از ترکیبات با منشأ طبیعی جهت ارتقاء ویژگیهای تغذیهای و کیفی محصولات ...
بیشتر
امروزه با تغییر فرهنگ زندگی، بروز سوءتغذیه در گروههای مختلف سنی، و بروز بیماریهایی نظیر دیابت، فشارخون و چاقی، تولید فرمولاسیونهای غذایی کمکالری امری ضروری بهنظر میرسد. از طرف دیگر، با افزایش تقاضا برای مصرف محصولات با ارزش غذایی و کیفیت بالا، استفاده از ترکیبات با منشأ طبیعی جهت ارتقاء ویژگیهای تغذیهای و کیفی محصولات غذایی توصیه میگردد. لذا، هدف از پژوهش حاضر، کاهش ساکارز مصرفی در تهیه لوز رژیمی و تولید محصولی با ارزش غذایی و اقتصادی بالا با افزایش جایگزینی گیاه آزیوش با پسته است. در این پژوهش اثر جایگزینی استویا با ساکارز (صفر-100 درصد)، جایگزینی آزیوش با پودر پسته (صفر-100 درصد) و دمای پخت (70-50 درجه سانتیگراد) بر دانسیته و سفتی لوز رژیمی موردبررسی قرار گرفت. روش سطح پاسخ در قالب طرح مرکب مرکزی با 6 نقطه مرکزی و دو تکرار و آلفای برابر با 2 در سایر نقاط بهمنظور بهینهیابی فرمولاسیون لوز رژیمی غنیشده، استفاده شد. ویژگیهای فیزیکوشیمیایی، بافت و رنگ در بازه زمانی 45 روزه برای نمونههای بهینه و شاهد مقایسه گردید. دانسیته تیمارها با افزایش درصد جایگزینی استویا و آزیوش افزایش یافت. اثر متقابل دو متغیر آزیوش و دمای پخت باعث کاهش سفتی بافت گردید. کاهش درصد جایگزینی استویا سفتی بافت را کاهش داد. فرمولاسیون بهینه لوز رژیمی شامل 25 درصد استویا، 25 درصد آزیوش با دمای پخت 65 درجه سانتیگراد؛ و 55 درصد استویا، 75 درصد آزیوش با دمای پخت 55 درجه سانتیگراد معرفی گردید. درمجموع، ارزش غذایی لوز رژیمی حاوی گیاه آزیوش از جنبه محتوی پروتئین، خاکستر، منیزیم و کلسیم بهبود یافت.
فروزان جلالی زند؛ محمد گلی
چکیده
در این تحقیق با کپسولهکردن، سلنیوم بهعنوان ریزمغذی حیاتی و آنتیاکسیدان طبیعی جایگزین آنتیاکسیدانهای سنتزی با آثار سوء شد. سلنیت سدیم با غلظتهای (100، 300، 500، 700 و 900 میلیگرم در 20 میلیلیتر محلول اسپریشونده) با ترکیبی از مواد دیواره شامل صمغ عربی (25، 26، 27، 28 و 29 درصد) و صمغ فارسی متناظر آن (5، 4، 3، 2 و 1 درصد) بهروش تبخیر حلال ...
بیشتر
در این تحقیق با کپسولهکردن، سلنیوم بهعنوان ریزمغذی حیاتی و آنتیاکسیدان طبیعی جایگزین آنتیاکسیدانهای سنتزی با آثار سوء شد. سلنیت سدیم با غلظتهای (100، 300، 500، 700 و 900 میلیگرم در 20 میلیلیتر محلول اسپریشونده) با ترکیبی از مواد دیواره شامل صمغ عربی (25، 26، 27، 28 و 29 درصد) و صمغ فارسی متناظر آن (5، 4، 3، 2 و 1 درصد) بهروش تبخیر حلال پرداخته شد. دو فرمول بهینه شامل، بهینه یک و دو بهترتیب 390 پیپیام و480 پیپیام کپسول (معادل 6/8 پیپیام نمک سلنیت سدیم)، آنتیاکسیدان سنتزی بوتیل هیدروکسیآنیزول (200 پیپیام) و نمک سلنیت سدیم (6/8 پیپپیام) به روغن سویای فاقد آنتیاکسیدان اضافه شد. سپس اندیس پراکسید، اسیدیته، تیوباربیتوریک اسید، عدد آنیزیدین، عدد توتوکس و فعالیت آنتیاکسیدانی آنها در روغن سویای فاقد آنتیاکسیدان در طول مدت زمان (صفر، 180 و 360 روز) با کمک نرمافزاز SPSS آنالیز شد. با حضور آنتیاکسیدان سلنیت سدیم کپسولهشده و آنتیاکسیدان سنتزی بوتیل هیدروکسیآنیزول در روغن سویا، عدد پراکسید، اسیدیته، تیوباربیتوریک اسید، عدد آنیزیدین، عدد توتوکس کاهش و فعالیت آنتیاکسیدانی افزایش معنیدار یافت (05/0>P). برحسب تأثیرات مثبت آنتیاکسیدانی در روغن سویا ترتیب تیمارهای مؤثر و پیشنهادی این تحقیق شامل: بهینه 2> بهینه 1≥ آنتیاکسیدان بوتیل هیدروکسیآنیزول> نمک سلنیت سدیم> شاهد فاقد آنتیاکسیدان گزارش شد. نتایج حاصل از این پژوهش میتواند استفاده از آنتیاکسیدان سلنیت سدیم کپسولهشده (بهینه 1 و 2) بهعنوان جایگزین آنتیاکسیدان سنتزی بوتیل هیدروکسیآنیزول جهت افزایش ماندگاری روغن سویا را پیشنهاد نماید.
فروزان جعفری؛ نفیسه زمیندار؛ محمد گلی؛ زهرا قربانی
چکیده
گوشت شتر ارزش تغذیهای بالا و طعم مشابه با سایر منابع گوشت قرمز دارد. در این پژوهش بهمنظور بهبود ویژگیهای بافتی تاثیر افزودن محلولهای ماریناد (5 سطح)، زمان (2 سطح) و فرایند اولتراسیون (2 سطح) بر روی گوشت شتر بر پایه طرح کاملا تصادفی مورد بررسی قرار گرفت. قطعات گوشت به دو گروه تقسیم شد و یک گروه تحت فرایند اولتراسیون قرار گرفت. پنج گروه ...
بیشتر
گوشت شتر ارزش تغذیهای بالا و طعم مشابه با سایر منابع گوشت قرمز دارد. در این پژوهش بهمنظور بهبود ویژگیهای بافتی تاثیر افزودن محلولهای ماریناد (5 سطح)، زمان (2 سطح) و فرایند اولتراسیون (2 سطح) بر روی گوشت شتر بر پایه طرح کاملا تصادفی مورد بررسی قرار گرفت. قطعات گوشت به دو گروه تقسیم شد و یک گروه تحت فرایند اولتراسیون قرار گرفت. پنج گروه محلول ماریناد (عصاره زنجبیل 30%، عصاره زنجبیل 30%+ 5/0%، %1 و 5/1% اسیدسیتریک و آب مقطر (شاهد)) تهیه شد. قطعات گوشت در داخل محلولها در دمای C˚1±4 داخل کیسههای پلی اتیلنی خوابانده شد. پس از طی 24 و 48 ساعت خصوصیات فیزیکوشیمیایی، شاخصهای رنگ (a*،b* وL*)، بافت و ساختار میکروسکوپی نمونهها مورد ارزیابی قرار گرفت. نمونههای ماریناد شده در عصاره زنجبیل 30% و 5/1% اسیدسیتریک، کمترین میزان pH (بعد از ماریناد و بعد از پخت) و بیشترین میزان افت پخت را نسبت به نمونه شاهد داشتند (05/0(P<. برای نمونههای گوشت ماریناد شده در عصاره زنجبیل 30%، بالاترین میزان شاخصa*، b* و L* نسبت به نمونه شاهد گزارش شد (05/0(P<. زمان و اولتراسیون در بهبود ویژگیهای بافتی تاثیرگذار بودند. تصاویر میکروسکوپ الکترونی ایجاد تغییرات در ساختار داخلی پروتئینهای گوشت و افزایش فضای خالی بین میوفیبریلها پس از 48 ساعت را نشان داد. استفاده همزمان از عصاره زنجبیل، اسیدسیتریک و اولتراسوند گزینه مناسبتری جهت افزایش تردی گوشت نسبت به نمونه شاهد بود.
الناز شفیعی؛ محمد گلی
چکیده
دسرهای شیری محصولاتی بر پایه شیر هستند که به دلیل ارزش تغذیهای بالا، از جایگاه ویژهای در رژیم غذایی برخوردارند. فراوانی ترکیبات زیستی مهم در ریز جلبک اسپیرولینا پلاتنسیس از یک طرف و عوارض جانبی ناشی از مصرف ساکارز از طرف دیگر، موجب شد تا در این پژوهش، از اسپیرولینا پلاتنسیس با سطح جایگزینی با شیر خشک ( 2- صفر درصد) و استویا با سطح ...
بیشتر
دسرهای شیری محصولاتی بر پایه شیر هستند که به دلیل ارزش تغذیهای بالا، از جایگاه ویژهای در رژیم غذایی برخوردارند. فراوانی ترکیبات زیستی مهم در ریز جلبک اسپیرولینا پلاتنسیس از یک طرف و عوارض جانبی ناشی از مصرف ساکارز از طرف دیگر، موجب شد تا در این پژوهش، از اسپیرولینا پلاتنسیس با سطح جایگزینی با شیر خشک ( 2- صفر درصد) و استویا با سطح جایگزینی با شکر (100- صفر درصد) جهت دستیابی به فرمول بهینه تولید پودینگ استفاده شد. بهینهسازی فرمولاسیون بر اساس پارامترهای آب اندازی، ویسکوزیته، سفتی و پیوستگی بافت توسط روش سطح پاسخ در قالب طرح مرکب مرکزی با 6 نقطه مرکزی و دو تکرار (2 =α) در سایر نقاط صورت گرفت. نتایج نشان داد که برای روند تغییرات آباندازی، مدل خطی پیشنهاد شد و اثر مستقل جایگزینی استویا با شکر، اثر متقابل جایگزینی اسپیرولینا پلاتنسیس و استویا و اثر درجه دوم هر یک از متغیرهای مستقل، معنیدار (001/0< P) بود. اثر مستقل هر یک از متغیرهای مستقل و اثر متقابل آنها نیز بر ویسکوزیته معنیدار(001/0< P) بود. جایگزینی اسپیرولینا پلاتنسیس و استویا در فرمولاسیون پودینگ، تأثیر قابل توجهی بر سفتی و پیوستگی بافت نداشت. درحالیکه اثر متقابل جایگزینی اسپیرولینا پلاتنسیس و استویا بر سفتی و پیوستگی بافت نمونههای پودینگ معنیدار (001/0< P) بود. فرمول بهینه پیشنهادی شامل بهینه 1 (2 درصد جایگزینی اسپیرولینا پلاتنسیس و 95 درصد جایگزینی استویا) و بهینه 2 (1/0 درصد جایگزینی اسپیرولینا پلاتنسیس و50 درصد جایگزینی استویا) بود.
فاطمه بهرامی؛ هاجر عباسی؛ محمد گلی
چکیده
عدس جوانهزده ترکیبی سرشار از ریزمغذیهای فراوان است. هدف از این پژوهش، غنیسازی طبیعی کیک یزدی با آرد عدس جوانهزده و بهبود ویژگیهای کیفی آن با استفاده از گلوتن فعال و آنزیم همیسلولاز است. در این راستا پس از ارزیابی ویژگیهای شیمیایی آرد گندم و آرد عدس جوانهزده، کیک تهیه شده با 25درصد جایگزینی آرد گندم با آرد جوانه عدس به همراه ...
بیشتر
عدس جوانهزده ترکیبی سرشار از ریزمغذیهای فراوان است. هدف از این پژوهش، غنیسازی طبیعی کیک یزدی با آرد عدس جوانهزده و بهبود ویژگیهای کیفی آن با استفاده از گلوتن فعال و آنزیم همیسلولاز است. در این راستا پس از ارزیابی ویژگیهای شیمیایی آرد گندم و آرد عدس جوانهزده، کیک تهیه شده با 25درصد جایگزینی آرد گندم با آرد جوانه عدس به همراه آنزیم همیسلولاز (صفر، 25 و 50 قسمت در میلیون) و گلوتن فعال (صفر، 5/1 و 3 درصد) از لحاظ حجم، دانسیته ظاهری، رنگ پوسته و مغز، رطوبت، خواص بافتی و حسی مورد بررسی قرار گرفت. نمونه بهینه حاصل از نظر بیاتی، کمیت چربی، پروتئین، خاکستر، فیبرخام و املاح آهن، کلسیم، فسفر و پتاسیم مورد بررسی قرار گرفت و با شاهد مقایسه گردید. نتایج نشان داد که افزودن آرد جوانه عدس به کیک باعث افزایش رطوبت محصول نسبت به نمونه شاهد شد. افزودن گلوتن و آنزیم همیسلولاز تأثیر معنیداری (P≤0.05) بر کاهش دانسیته ظاهری و بهبود ویژگیهای ظاهری، حسی و بافتی کیک گذاشت. طوریکه سختی بافت کاهش و پیوستگی و فنریت آن افزایش یافت. فرمولاسیون بهینه بر مبنی آنالیزهای فیزیکی، بافتی و حسی، نمونه دارای 25درصد آرد جوانه عدس، 3درصد گلوتن فعال و ppm50 آنزیم همیسلولاز تعیین شد. مقایسه خصوصیات بافتی دو نمونه بهینه و شاهد نشان از ارزش بالاتر فرآورده تولید شده از لحاظ محتوی پروتئین، خاکستر، فیبر خام و املاح آهن، کلسیم، پتاسیم و فسفر در مقایسه با نمونه شاهد و مشابهت کیفیت بافتی آنها داشت.
همی سلولاز معرفی گردیدد. مقایسه خصوصیات بافتی دو نمونه بهینه و شاهد (تهیه شده با آرد گندم بدون افزودنی ها) نشان از قرابت این دو نمونه دارد و ارزش بالاتری فرآورده تولید شده از لحاظ محتوی پروتئین، خاکستر، فیبر خام و املاح آهن، کلسیم، پتاسیم و فسفر در مقایسه با نمونه شاهد دارد.