شیمی مواد غذایی
سیدحمیدرضا ضیاءالحق؛ سیما زارع
چکیده
گردو از نظر تغذیه، دارای ارزش غذایی بالایی است که برای سلامت انسان ضروری است. ترکیب‌های فنلی خواص سودمندی از جمله خاصیت ضدسرطانی دارند و از فعالیت میکروبی جلوگیری می‌کنند. استخراج به کمک امواج فراصوت (اولتراسوند) نسبت به سـایر روش‌های استخراج مانند استخراج با مایکروویو هزینه کمتری دارد. در این پژوهش، میزان استخراج ترکیبات آنتی‌اکسیدان ...
بیشتر
گردو از نظر تغذیه، دارای ارزش غذایی بالایی است که برای سلامت انسان ضروری است. ترکیب‌های فنلی خواص سودمندی از جمله خاصیت ضدسرطانی دارند و از فعالیت میکروبی جلوگیری می‌کنند. استخراج به کمک امواج فراصوت (اولتراسوند) نسبت به سـایر روش‌های استخراج مانند استخراج با مایکروویو هزینه کمتری دارد. در این پژوهش، میزان استخراج ترکیبات آنتی‌اکسیدان از قسمت‌های مختلف گردو شامل: مغز گردو، پوست چوبی و پوست سبز توسط حلال‌های اتانول و آب و با کمک دستگاه اولتراسوند مقایسه شد. این پژوهش از طریق 2 آزمایش تعیین میزان پلی‌فنول‌های موجود و قدرت مهارکنندگی رادیکال آزاد DPPH اجرا شد. نتایج نشان داد که اثر تمام عوامل در سطح آماری 99 درصد معنی‌دار بود. بیشترین میزان استخراج ترکیبات فنلی (mg Galic acid/g 09/1) و بیشترین میزان مهار رادیکال آزادDPPH (86/6 درصد) مربوط به استفاده از حلال اتانول برای استخراج بود. همچنین نشان داده شد که پوسته سخت گردو بیشترین میزان ترکیبات فنلی (1/1 میلی‌گرم اسیدگالیک بر گرم عصاره) و مغز گردو بیشترین خاصیت آنتی‌اکسیدانی (99/7 درصد) را دارند. پیشتیمار اولتراسونیک باعث افزایش راندمان استخراج ترکیبات فنلی و خاصیت آنتی‌اکسیدانی شد، به‌طوری که این فرایند سبب افزایش استخراج ترکیبات فنلی از پوسته سبز گردو به میزانmg Galic acid/g 22/1 و افزایش خاصیت آنتی‌اکسیدانی مغز گردو به میزان 51/13 درصد نسبت به سایر قسمت‌ها گردید.
سیدحمیدرضا ضیاءالحق
چکیده
به‌منظور افزایش زمان ماندگاری انگور سرخ فخری و جلوگیری از کپک‌زدگی آن در سردخانه، خوشه‌های انگور در محلولهای نگهدارنده غوطه‌ور شدند. برای این منظور محلولهای متابی‌سولفیت سدیم، کلرید کلسیم، استات سدیم و کربنات سدیم با غلظت‌های مختلف 5/0، 1 و 2 درصد تهیه شد و انگور‌ها پس از قرار گرفتن در سبدهای مناسب، در شرایط دمای حدود ...
بیشتر
به‌منظور افزایش زمان ماندگاری انگور سرخ فخری و جلوگیری از کپک‌زدگی آن در سردخانه، خوشه‌های انگور در محلولهای نگهدارنده غوطه‌ور شدند. برای این منظور محلولهای متابی‌سولفیت سدیم، کلرید کلسیم، استات سدیم و کربنات سدیم با غلظت‌های مختلف 5/0، 1 و 2 درصد تهیه شد و انگور‌ها پس از قرار گرفتن در سبدهای مناسب، در شرایط دمای حدود 5/0 تا 1 درجه‌ی سانتی‌گراد و رطوبت نسبی 85 تا 95 درصد در سردخانه به‌مدت 6 ماه نگهداری شدند. هر دو ماه یک‌بار درصد کپک‌زدگی، مواد جامد محلول، درصد قند، اسیدیته و pH نمونهها بررسی شد. نتایج این پژوهش نشان داد که اثر نوع ماده استفاده شده و زمان نگهداری بر درصد پوسیدگی و مقدار pH و اسیدیتهی تمام نمونهها در سطح 1% معنی‌دار می‌باشد. متابی‌سولفیت سدیم بیشترین اثر بازدارندگی را بر کپک‌ها داشت. همچنین، از میان نمک‌های مورداستفاده کلرید کلسیم بیشترین اثر را در حفظ رطوبت نشان داد. بیشترین مقدار pH نیز در نمونه‌هایی به‌دست آمد که در محلول کربنات سدیم غوطه‌ور شده بودند. در مورد اثرات متقابل نیز اثر نوع ماده و زمان نگهداری بر میزان پوسیدگی، مقداررطوبت، بریکس، درصد قند و اسیدیته و همچنین نوع ماده و غلظت آن بر میزان پوسیدگی و اسیدیتهی نمونهها معنی‌دار می‌باشد. با توجه به نتایج و داده‌های حاصل از تجزیه و تحلیل آماری شرایط مناسب برای نگهداری انگور در سردخانه، غوطه‌وری آن‌ها به‌مدت حدود 2 دقیقه در محلول 5/0 درصد متابی‌سولفیت سدیم قبل از سردخانه‌گذاری می‌باشد. با این کار می‌توان انگور را به‌راحتی تا ٦ ماه نگهداری کرد.
سید محسن مرتضوی؛ حسین جلالی؛ سیدحمیدرضا ضیاءالحق
چکیده
در این مطالعه، از باکتری پروبیوتیک Lactobacillus acidophilus با درصدهای مختلف پودر پوست انار (صفر، 5/0، 1 ، 5/1 و 2 درصد) برای تولید یک نوشیدنی فراسودمند مبتنی بر شیر شتر استفاده شد. خصوصیات فیزیکوشیمیایی، آنتی‌اکسیدانی و حسی نوشیدنی‌های حاصل ارزیابی شد. نتایج نشان داد که غنی‌سازی شیر با پودر پوست انار باعث بهبود بقای باکتری‌های پروبیوتیک از 95/6 ...
بیشتر
در این مطالعه، از باکتری پروبیوتیک Lactobacillus acidophilus با درصدهای مختلف پودر پوست انار (صفر، 5/0، 1 ، 5/1 و 2 درصد) برای تولید یک نوشیدنی فراسودمند مبتنی بر شیر شتر استفاده شد. خصوصیات فیزیکوشیمیایی، آنتی‌اکسیدانی و حسی نوشیدنی‌های حاصل ارزیابی شد. نتایج نشان داد که غنی‌سازی شیر با پودر پوست انار باعث بهبود بقای باکتری‌های پروبیوتیک از 95/6 به Log CFU/ml 35/7 میشود. با افزودن پوست انار به نوشیدنیها، فعالیت آنتی‌اکسیدانی آن‌ها در روش مهار رادیکالهای آزاد DPPH، مهار رادیکالهای آزاد ABTS و قدرت احیاکنندگی، بهترتیب از 7 به 33/85، 13/9 به 66/93 و 126/0 به 435/0 افزایش یافت. مطالعات رئولوژیکی نشان داد که افزودن پودر پوست انار به نوشیدنیها باعث افزایش ویسکوزیته آن‌ها از 65/5 به mPa 5/21 میشود. افزودن پودر پوست انار همچنین باعث تغییر عوامل رنگ (L*، a* و b*) شد و افزایش پودر پوست انار رنگ قرمز و زرد در نمونهها را افزایش داد. همچنین، نتایج ارزیابی حسی، ازجمله طعم، ظاهر، بو و پذیرش کلی نشان داد که نوشیدنی‌های تولیدشده موردپسند مصرفکنندگان قرار گرفتهاند. بااینحال، نتایج ارزیابی حسی نشان داد که افزودن درصد بالای پودر پوست انار به نوشیدنیها میتواند میزان پذیرش حسی محصول نهایی را کاهش دهد.
ناهید جعفری؛ سیدحمیدرضا ضیاءالحق؛ عبدالرضا محمدی نافچی
چکیده
در این تحقیق، تأثیر پیشتیمار اسمزی بر ویژگی‌های کیفی و خصوصیات حسی خلال‌های سیب‌زمینی خشک‌شده مورد بررسی قرار گرفت. محتوای رطوبت، ظرفیت بازجذب آب، چروکیدگی، قهوه‌ای شدن، شاخص‌های رنگی و خصوصیات حسی (طعم، رنگ، شکل‌ظاهری، استحکام و پذیرش‌کلی) نمونه‌های سیب‌زمینی پس از فرآیند خشک‌کردن ارزیابی شده و از روش سطح‌پاسخ (RSM) جهت ...
بیشتر
در این تحقیق، تأثیر پیشتیمار اسمزی بر ویژگی‌های کیفی و خصوصیات حسی خلال‌های سیب‌زمینی خشک‌شده مورد بررسی قرار گرفت. محتوای رطوبت، ظرفیت بازجذب آب، چروکیدگی، قهوه‌ای شدن، شاخص‌های رنگی و خصوصیات حسی (طعم، رنگ، شکل‌ظاهری، استحکام و پذیرش‌کلی) نمونه‌های سیب‌زمینی پس از فرآیند خشک‌کردن ارزیابی شده و از روش سطح‌پاسخ (RSM) جهت تعیین شرایط بهینه پیش‌تیمارهای آبگیری اسمزی، با هدف بالاترین امتیازات خواص فیزیکوشیمیایی و حسی، استفاده شد. نتایج نشان داد که با افزایش زمان پیشتیمار اسمزی، محتوای رطوبت، قهوه‌ای شدن و امتیازطعم به‌تدریج افزایش یافت، در حالی که بازجذب آب کاهش پیدا کرد (p<0.05). زمان پیشتیمار اسمزی اثر معنی‌داری بر شاخص‌های رنگی نمونه‌های سیب‌زمینی نداشت (p>0.05). با افزایش غلظت محلول اسمزی، میزان رطوبت، چروکیدگی، بازجذب آب، قهوه‌ای شدن و شاخص زردی (b*) کاهش یافت (p<0.05). با افزایش دمای محلول اسمزی میزان چروکیدگی، روشنایی و امتیاز طعم نمونهها افزایش و میزان قرمزی و تغییر رنگ کلی خلال‌های سیب‌زمینی کاهش یافت (p<0.05). نتایج ارزیابی حسی نشان داد که تغییرات غلظت، زمان و درجه‌حرارت محلول اسمزی، به جز در مورد امتیاز طعم، اثر معنی‌داری بر خصوصیات حسی خلال‌های سیب‌زمینی نداشت (p>0.05). بر طبق نتایج حاصل از بهینه‌سازی توسط روش سطح‌پاسخ می‌توان، غلظت 2 درصد، دمای 46 درجه سانتی‌گراد و زمان 173 دقیقه را برای پیشتیمار اسمزی به‌‌عنوان شرایط مطلوب معرفی کرد.
میثم عابدیان؛ سیدحمیدرضا ضیاءالحق؛ علی نجفی
چکیده
زردآلو، میوه‌ای است نرم که معمولا مقاومتی در برابر ضربه و شرایط نامناسب حمل ونقل و نگهداری ندارد و در نتیجه امکان صادرات این محصول باکیفیت خوب و ضایعات کم وجود ندارد یا بسیارمحدود است .این تحقیق با هدف مطالعه تغییرات کمی وکیفی درفرآیند رسیدگی و نگهداری میوه زردآلو با استفاده ازپوشش‌های چیتوزان، آلژینات سدیم و کنسانتره پروتئین آب ...
بیشتر
زردآلو، میوه‌ای است نرم که معمولا مقاومتی در برابر ضربه و شرایط نامناسب حمل ونقل و نگهداری ندارد و در نتیجه امکان صادرات این محصول باکیفیت خوب و ضایعات کم وجود ندارد یا بسیارمحدود است .این تحقیق با هدف مطالعه تغییرات کمی وکیفی درفرآیند رسیدگی و نگهداری میوه زردآلو با استفاده ازپوشش‌های چیتوزان، آلژینات سدیم و کنسانتره پروتئین آب پنیر با درصدهای متفاوت صورت گرفت. میوه رقم رجبعلی برداشت و پس از غوطه‌وری در محلولهای پوشش‌دهند، به مدت 35 روز در دمای 2 درجه سانتی‌گراد نگهداری شده و در زمان صفر و 35 روز پس از برداشت برخی خصوصیات کمی وکیفی میوه مانند افت وزن، اسیدیته، بار میکروبی، رنگ، بافت، چروکیدگی، قهوه‌ای شدن و ویتامین ث مورد ارزیابی قرارگرفت. نتایج حاصل از تجزیه تحلیل داده‌ها با استفاده از طرح مرکب مرکزی (CCD) نشان داد غلظت پروتئین آب پنیر اثر معناداری بر کاهش وزن درطول نگهداری نداشت و چیتوزان و آلژینات سدیم نقش مهمی در حفظ سفتی بافت داشتند. افزایش غلظت چیتوزان و کاهش آلژینات سدیم سبب افزایش b* (رنگ زرد) و L* (روشنایی) شد. همچنین افزایش آلژینات وکاهش چیتوزان، سبب حفظ بهتر اسیدیته میوه درپایان دوره نگهداری گردید. در مورد قهوه‌ای شدن نیز نشان داده شد که با افزایش غلظت چیتوزان تا حدود یک درصد بر میزان قهوه‌ای شدن زردآلوهای پوشش داده شده افزوده شد. چروکیدگی زردآلوها با افزایش غلظت آلژینات سدیم، در غلظت‌های پایین پروتئین آب پنیر افزایش و در غلظت‌های بالای پروتئین آب پنیر، کاهش یافت. علاوه بر این نشان داده شد که با افزایش غلظت چیتوزان بارمیکروبی کاهش می‌یابد. با توجه به بهینه‌سازی انجام شده توسط نرم‌افزار Design expert، مشخص گردید که بهترین فرمولاسیون پوشش خوراکی برای زردآلو شامل 25/1درصد آلژینات، 45/1 درصد چیتوزان و صفر درصد پروتئین آب پنیر می‌باشد.
محمد صانعی شریعت پناهی؛ سیدحمیدرضا ضیاءالحق
چکیده
با توجه به میزان بالای ضایعات محصولات کشاورزی و باغی در کشور باید از روش های مناسبی جهت تبدیل بهینه میوه جات به فرآورده هایی با عمر انبارداری بالا برای مصرف در بازارهای داخلی و توسعه صادرات آن ها استفاده نمود. در اکثر مناطق در کشور ما برای تولید برگه زردآلو از گاز SO2 جهت نگهداری و حفظ رنگ استفاده می شود اما با توجه به آلرژی زا و سرطان ...
بیشتر
با توجه به میزان بالای ضایعات محصولات کشاورزی و باغی در کشور باید از روش های مناسبی جهت تبدیل بهینه میوه جات به فرآورده هایی با عمر انبارداری بالا برای مصرف در بازارهای داخلی و توسعه صادرات آن ها استفاده نمود. در اکثر مناطق در کشور ما برای تولید برگه زردآلو از گاز SO2 جهت نگهداری و حفظ رنگ استفاده می شود اما با توجه به آلرژی زا و سرطان زا بودن این ماده، تلاش برای حذف یا کاهش آن با استفاده از مواد جایگزین در برگه های خشک شده می تواند گامی مؤثر به سوی سلامت جامعه انسانی باشد. در این تحقیق کیفیت برگه سه رقم زردآلو و روش های جایگزین گوگرد در تولید برگه زردآلو رقم های نوری دیررس، خیبه‌ای 2 و نصیری بررسی شد. این ارقام قبل از خشک شدن در مقابل آفتاب تحت 4 پیش تیمار آماده سازی (اسید سیتریک 3/0 درصد، اسید آسکوربیک 3/0 درصد، متابی‌سولفیت سدیم 4/0 درصد و اسید سیتریک 3/0 درصد همراه با اسید آسکوربیک 3/0 درصد) قرار گرفته و پس از خشک شدن مقدار رطوبت، شاخص قهوه‌ای شدن، pH، اسیدیته و ارزیابی حسی نمونهها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بدست آمده نشان داد که رقم خیبه ای 2 بر رقم نوری دیررس و نصیری برتری داشت. همچنین با توجه به نتایج به دست آمده تیمار غوطه وری در اسید آسکوربیک همراه با اسید سیتریک به عنوان تیمار برتر انتخاب شد.
