شیمی مواد غذایی
فریده مجریان؛ مرضیه معین فرد؛ رضا فرهوش؛ هادی مهدویان مهر
چکیده
هسته خرما یکی از مهمترین ضایعات صنایع فرآوری خرما است که حاوی مقادیر قابل توجهی کربوهیدارت، لیپید، پروتئین، ترکیبات پلیفنولی و مواد معدنی است. برشته کردن هسته و تولید قهوه هسته خرما یکی از سادهترین روشها جهت ایجاد ارزش افزوده بر این ضایعات است. لذا در این تحقیق امکان جایگزینی دانه قهوه عربیکا با هسته خرمای برشته در سطوح 10، 35، ...
بیشتر
هسته خرما یکی از مهمترین ضایعات صنایع فرآوری خرما است که حاوی مقادیر قابل توجهی کربوهیدارت، لیپید، پروتئین، ترکیبات پلیفنولی و مواد معدنی است. برشته کردن هسته و تولید قهوه هسته خرما یکی از سادهترین روشها جهت ایجاد ارزش افزوده بر این ضایعات است. لذا در این تحقیق امکان جایگزینی دانه قهوه عربیکا با هسته خرمای برشته در سطوح 10، 35، 50 و 100 درصد جهت تهیه قهوه (coffee brew) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که میزان چربی، پروتئین و کافئین در قهوه 100 درصدی عربیکا بهترتیب از 67/330، 75/956، mg/100 mL 51/76 به 61/192، mg/100 mL 00/149و کمتر از حد تشخیص (LOD>) در قهوه 100 درصدی هسته خرما کاهش یافت. میزان آکریلآمید و ویسکوزیته نمونهها نیز کاهش قابل توجهی نشان دادند. افزایش پودر هسته خرما باعث اسیدی شدن و رقیقتر شدن قهوه حاصله شد که نتایج آن در کاهش pH و ویسکوزیته مشاهده گردید. افزایش پارامترهای L*، b* و a* در نوشیدنی قهوه با افزایش میزان پودر هسته خرما مشاهده شد که بیانگر روشنتر شدن آن و افزایش پارامترهای رنگی قرمز و زرد بود. محتوای فلاونوئید و فنول کل در قهوهها به شکل قابل توجهی تحت تاثیر میزان هسته خرما قرار گرفته و کاهش یافت. لازم به ذکر است که جایگزینی با هسته خرما بر محتوای فنول کل تاثیر کمتری داشت. قهوههای تهیه شده از خواص آنتیاکسیدانی قابل قبولی برخوردار بودند به نحوی که قهوه هسته خرما (100 درصد) قدرت بیشتری در مهار رادیکال آزاد DPPH نشان داد. بهصورت کلی، قابلیت جایگزینی دانه عربیکا با هسته خرما تا سطح 10 و 35 درصد از نظر حسی قابل قبول گزارش شد، به صورتی که رنگ و عطر این قهوهها شباهت بالایی با قهوه 100 درصدی عربیکا نشان دادند و از طرفی به دلیل کاهش تلخی، پذیرش کلی آنها نیز بالا بود.
مرضیه معین فرد؛ پانیذ خالوکرمانی؛ شیما جلدانی؛ علی شریف
چکیده
قهوه از یکی از مهمترین و پرطرفدارترین نوشیدنیها در دنیا بهشمار میرود، بهطوریکه از لحاظ تنوع روشهای تهیه بر سایر نوشیدنیهای مشابه مانند چای برتری دارد. در میان ترکیبات مختلف موجود در دانه قهوه، کافئین از اهمیت ویژهای برخوردار است. کافئین یک آلکالوئید طبیعی است که میتواند بسته به میزان مصرف، خواص مثبت (بهبود حافظه، ...
بیشتر
قهوه از یکی از مهمترین و پرطرفدارترین نوشیدنیها در دنیا بهشمار میرود، بهطوریکه از لحاظ تنوع روشهای تهیه بر سایر نوشیدنیهای مشابه مانند چای برتری دارد. در میان ترکیبات مختلف موجود در دانه قهوه، کافئین از اهمیت ویژهای برخوردار است. کافئین یک آلکالوئید طبیعی است که میتواند بسته به میزان مصرف، خواص مثبت (بهبود حافظه، افزایش هوشیاری و تمرکز) یا منفی (سردرد، اضطراب و بیقراری) بر سلامت مصرفکننده داشته باشد. از طرف دیگر، مقدار زیاد کافئین موجود در دانه قهوه بهعنوان یک عامل مزاحم در آنالیز آلایندهها عمل میکند و باید تا حد ممکن از عصاره حذف شود. ازاینرو پژوهش حاضر دو هدف کلی را دنبال کرد. در مرحله اول 18 نوع قهوه، اعم از انواع کلاسیک (جوشیده، فرانسوی، موکا و فیلترشده) و تجاری (انواع اسپرسو، قهوه فوری و قهوه سرد) از لحاظ میزان کافئین موردبررسی قرار گرفتند. در مرحله دوم، تأثیر دو روش (روش کچرز و متداول) بر میزان استخراج کافئین از پودر قهوه ربوستا، موردمطالعه قرار گرفت. نتایج این پژوهش مؤید تأثیر قابلملاحظه واریته بر میزان کافئین بود بهنحویکه قهوههای تهیهشده از دانه ربوستا کافئین بیشتری را نسبت به دانههای عربیکا دارا بودند. در میان انواع قهوه کلاسیک، بیشترین میزان کافئین (26±1044 میلیگرم بر لیتر) از قهوه موکا استخراج شد. در میان انواع تجاری، میزان قهوه به آب متفاوت بود لذا میزان کافئین برحسب مقدار دریافت از هر فنجان موردارزیابی قرار گرفت. در این میان، انواع اسپرسو، خصوصاً نوع پاد محتوی بیشترین میزان کافئین (16±1371 میلیگرم بر لیتر معادل 6/0±54 در هر فنجان 40 میلیلیتری) بودند. در مقابل کمترین میزان کافئین از قهوه سرد بهدست آمد. بررسی روش استخراج قهوه نیز نشان داد که روش کچرز قادر است کافئین را به شکل قابلملاحظهای (حدود 20% کاهش در مقایسه با روش متداول) از عصاره قهوه حذف کند که احتمالاً بر کاهش اثر مداخلهکننده این ترکیب در آنالیز آلایندهها که معمولاً در مقادیر بسیار کم در نمونهها وجود دارند، تأثیر مثبت خواهد داشت. بهطورکلی، استفاده از حلال استونیتریل و استفاده همزمان از جاذبهای PSA و C18، کاهش معنادار استخراج کافئین را بهدنبال داشت.