نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• صدیف آزادمرد دمیرچی ¹
• رزاق محمودی ¹
• محمود صوتی خیابانی ²
• مجید شیرمحمدی ¹

¹ دانشگاه تبریز

² تبریز

چکیده

هدف از این پژوهش، مطالعه و بررسی ترکیبات شیمیایی و تغذیه‌ای پوسته و مغز هسته میوه پسته وحشی گونه خینجوک (Khinjuk) بود. برای این منظور، از پوسته و مغز هسته میوه به‌روش سرد با هگزان روغن‌گیری شد و پروفایل اسیدهای چرب با روش کروماتوگرافی گازی بررسی گردید. همچنین از روغن‌های استخراجی نگهداری‌شده به‌مدت 3 ماه در دمای اتاق، هر 30 روز آزمون‌های عدد پراکسید، عدد اسیدی و مقدار کلروفیل اندازه‌گیری شدند. از پوسته و مغز هسته خشک‌شده میوه به‌روش پرکولاسیون با اتانول عصاره‌گیری شد و میزان ترکیبات فنلی و قدرت مهار رادیکال‌های آزاد DPPH عصاره‌ها موردارزیابی قرار گرفت. همچنین عصاره‌ها در درصدهای 1، 2 و 3 درصد به روغن کلزا اضافه شدند و پایداری اکسیداتیو آن‌ها با دستگاه رنسیمت بررسی گردید. نتایج نشان داد نوع و درصد اسیدهای چرب غالب در پوسته و مغز هسته میوه به‌ترتیب اولئیک اسید 33 و 2/41، لینولئیک اسید 6/10 و 5/21، آلفالینولنیک اسید 6 و 1/3، پالمیتیک اسید 2/17 و 11، پالمیتولئیک اسید 1/13 و 1/3 بودند. میزان ترکیبات فنلی در پوسته و مغز هسته به‌ترتیب 6/25 و 3/6 میلی‌گرم اسید گالیک درگرم نمونه خشک به‌دست آمد. عدد پراکسید و عدد اسیدی در طول 4 ماه نگهداری به‌طور معنی‌داری افزایش پیدا کرد، اما مقدار کلروفیل در طول زمان به‌طور معنی‌داری کاهش پیدا کرد (01/0≥p ). بیشترین پایداری اکسیداتیو روغن کلزا مربوط به تیمار 3 درصد عصاره پوسته بود (05/0≥p ). عصاره پوسته تأثیر بیشتری بر مهار رادیکال‌های آزاد (88 درصد) نسبت به مغز هسته (75 درصد) داشت که این دو می‌توانند ناشی از مقادیر بالاتر ترکیبات فنولیک پوسته باشد.

کلیدواژه‌ها

• پسته وحشی
• ترکیبات شیمیایی
• خینجوک
• ویژگی آنتی‌اکسیدانی