نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• الهام خانی پور ¹
• جواد کرامت ¹
• سید هاشم حسینی پرور ²
• علی معتمدزادگان ²
• آزاده قربانی ²
• سید احمد شهیدی یاساقی ²

¹ دانشگاه صنعتی اصفهان

² دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

چکیده

93 درصد کاروتنوئیدهای موجود درگوجه فرنگی را لایکوپن تشکیل می‌دهد. این رنگدانه دارای اثرات فیزیولوژیکی مهم و مفیدی در بدن انسان می‌باشد و خطر ابتلا به سرطان را کاهش می‌دهد. درسالهای اخیر با وجود اثرات سوء رنگهای مصنوعی توجه خاصی به استفاده از رنگهای طبیعی مبذول شده است، لذا استخراج کاروتنوئیدهای گوجه فرنگی و استفاده از آن در غذا به عنوان یک رنگ طبیعی حائز اهمیت می‌باشد. در این پژوهش ابتدا استخراج کاروتنوئیدهای گوجه فرنگی بوسیله روش حلال در شرایط بهینۀ مخلوط حلالها ( n- هگزان، اتانول و استن به نسبت 1 :1 :2 ، زمان 6 ساعت، دمای نقطه جوش حلال (50 درجه سانتیگراد) و نسبت برابر حجم حلال با حجم نمونه) انجام شد. سپس از رنگ استخراج شده با درصدهای مختلف در سوسیس آلمانی (03/7 ، 501/9 و 977/13 گرم در 100 کیلوگرم سوسیس) و بستنی (21/4 ، 42/8 و 63/12 گرم در 100 کیلوگرم بستنی) استفاده شد و توسط آزمون حسی رتبه بندی، بهترین درصد مقدار رنگ بر اساس پذیرش کلی مصرف کنندگان تعیین شد. همچنین پایداری رنگ در فرآورده‌های مذکور بوسیله نگهداری آنها در دمای 0 تا 4 درجه سانتیگراد (برای سوسیس) و 21- درجه سانتیگراد (برای بستنی) در طول زمان انبارداری بوسیله سیستم رنگ سنجی هانترلب مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج آزمون حسی نشان داد که حدود 501/9 گرم رنگ به ازای هر 100 کیلوگرم سوسیس آلمانی و نیز حدود 42/8 گرم رنگ به ازای هر 100 کیلوگرم بستنی، مقدار مناسب رنگ از لحاظ پذیرش مصرف کنندگان می‌باشد. در سطح احتمال 99 درصد اختلاف معنی‌داری بین دوره اول و دوم انبارداری از لحاظ تغییر رنگ در سطح و مقطع عرضی سوسیس‌ها وجود داشت، اما بین دوره سوم و چهارم انبارداری از لحاظ تغییر رنگ، اختلاف معنی داری دیده نشد. در سطح احتمال 99 درصد تغییرات رنگ بستنی در طول 5 روز اول انبارداری اختلاف معنی‌داری داشته و در طی 5 روز دوم و سوم انبارداری در تغییرات رنگ اختلاف معنی‌داری دیده نشد.

واژه‌های کلیدی: کاروتنوئیدها، لایکوپن، گوجه فرنگی، بستنی، سوسیس

عنوان مقاله [English]

Application of extracted tomato carotenoids in heated and unheated foods: study of color stability during storage

نویسندگان [English]

• Elham Khanipour ¹
• Javad Keramat ¹
• Seyed Hashem Hosseiniparvar ²
• Ali Motamedzadegan ²
• Azadeh Ghorbani ²
• Seyed Ahmad Shahidi Yasaghi ²

¹ Isfahan University

² Sari University of Agricultural Sciences and Natural Resources

چکیده [English]

Carotenoids are the main pigments of tomato, of which 93% is lycopene. Lycopene has desirable physiological effects in human sush as cancer prevention. Recent years, because of harmful side effects of synthetic colouring agents used in food products, employing of natural food colouring agents has become very important. In this research firstly, solvent extraction method was used for tomato carotenoids extraction. The optimum conditions for solvent extraction method was a mixture of solvent (n-hexan, ethanol and acetone with ratio of 1:1:2), boiling temperature (50 ºC), extraction time of 6 hours and equal ratio of solvent volume to tomato sqwash (crushed tomato after removing of skin and seeds). After extraction of tomato carotenoids, applicability of the extracted colour was considered by using the colour in sausage (13.977, 9.501 and 7.03 gr colour per 100 Kg sausage) and ice cream (4.21, 8.42 and 12.63 gr colour per 100 Kg ice cream). The best percentage of the added colour to those products were determined by performing of a taste panel. Finally, the stability of the colour in the products was examined by storing them at 0-4ºC (for sausages) and -21ºC (for ice cream) and their colour changes were measured by Hunterlab Colorimetry System. Results of sensory evaluation showed that addition of 9.501 gr of extracted colour per 100 Kg susages and 8.42 gr of extracted colour per 100 Kg ice cream are acceptable for consumers. From viewpoint of colour changes of surface and cross section of susages, there was significant difference between first and second period of storage, but there was no significant difference between third and forth period of storage (P